Zondag 6 november is de musical Wicked in première gegaan in het Afas Circustheater in Scheveningen, als nieuwe vaste productie in dat theater, de opvolger van Mary Poppins.  Na een reeks try-outs die begon op 26 oktober, heeft deze productie nu haar eerste officiële week afgesloten. Met een cast die bestaat uit o.a. Willemijn Verkaik (Elphaba), Chantal Janzen (Glinda) en Jim Bakkum (Fiyero), zagen wij de voorstelling op zaterdag 12 november, waarin alternate Céline Purcell debuteerde als Glinda.

Wicked is gebaseerd op het in 1995 verschenen boek “Wicked – The Life and Times of the Wicked Witch of the West” van Gregory Maguire. Het wordt vaak afgeschilderd als “prequel” van het boek “The Wonderful Wizard of Oz” van L. Frank Baum uit 1900, maar die term is niet volledig correct. Weliswaar speelt het zich deels af vóór het oorspronkelijke verhaal van The Wizard of Oz, maar deels is het een gelijktijdig beeld van dat verhaal vanuit het perspectief van Elphaba, de Groene Heks uit het Westen. De meeste personages komen overeen, net als een aantal locaties en scènes, maar vanuit een geheel nieuw gezichtspunt. Het verhaal kan dan ook beter een “parallelle vertelling” genoemd worden. Het verklaart onder andere de motieven van de hoofdrolspelers, het ontstaan van een aantal andere karakters en het “werkelijke verhaal” van de tocht van het meisje uit Kansas, Dorothy, door het magische land van Oz.

De musical die gebaseerd is op dit verhaal ging op 30 oktober 2003 in première op Broadway, na een serie try-outs eerder dat jaar in San Francisco. De kritieken die de Broadway-versie kreeg waren soms niet mals (vooral de New York Times was erg kritisch), maar het publiek maalde daar niet om en omarmde de musical massaal. Op Broadway draait deze productie nu nog steeds en staat inmiddels op de lijst van langst draaiende Broadway-producties op de veertiende plaats met ruim 3300 voorstellingen, en benadert daarbij de plaatsen dertien en twaalf, ingenomen door respectievelijk Grease en 42nd Street – beiden inmiddels gestopt. Het verhaal van het Land van Oz is in de Verenigde Staten erg bekend en onderdeel van de cultuur, dus de herkenbaarheid voor het publiek was erg groot, al bleef het een risico om het slechtste personage uit het verhaal (Elphaba) nu als protagonist op te voeren. Het was Het Land van Oz op zijn kop, maar het werkte. Niets is wat het lijkt.

Er is in diverse interviews (onder andere door Chantal Janzen) aangegeven dat er bij de voorbereiding van de Nederlandse musicals veel inhoudelijke en gedetailleerde bemoeienis was van de Amerikaanse creatives. Deze productie lijkt dan ook veel meer op de Broadway-versie dan bijvoorbeeld de 30-minuten samenvatting die in Japan gespeeld heeft, of de versies van Finland en Denemarken, die geheel opnieuw gestaged zijn. Het is daarmee knap dat de casting voor de Nederlandse versie zo goed aansluit bij de karakters, die voor een groot deel zijn vormgegeven door de oorspronkelijke Broadway-bezetting. Dat Willemijn Verkaik de show steelt is inmiddels algemeen bekend. Haar optredens in Duitsland (in dezelfde rol) hebben haar daar al een sterrenstatus opgeleverd, alsook de titel “Beste Elphaba wereldwijd”. Ze is ook de eerste actrice die deze rol in twee talen heeft uitgevoerd, al lijkt er soms een zweem van een Duitse tongval te horen in haar Nederlandse uitvoering. Vocaal is ze echter van zeldzame wereldklasse en ook in haar spel heb je geen moment het idee dat je naar iets anders zit te kijken dan een volkomen geloofwaardige groene heks. Céline Purcell heeft de (soms ondankbare) taak om Chantal Janzen te vervangen, maar het publiek hoeft er niet om te rouwen als ze Céline in de luchtbel naar beneden ziet komen. Ze is vocaal zo ongelofelijk sterk en neemt de sopranen-horden alsof het haar geen enkele moeite kost. Wellicht is Chantal wat meer gekend om haar komische timing, toch laat Céline er geen twijfel over bestaan dat ook zij als G(a)linda erg grappig kan zijn. Jim Bakkum mag de wat “hersenloze”, onnozele, oppervlakkige prins Fiyero spelen, die later in het verhaal toch een interessante ontwikkeling doormaakt. Beide delen worden door Jim opvallend goed neergezet, zijn dansje is erg vermakelijk en zijn vaak (deels onterecht) bekritiseerde zangstem  past mooi bij zijn lange, prinselijke verschijning . Alleen al het lef voor het dragen van die broek in zijn openingsscène verdient een compliment!

Christanne de Bruijn en Niels Jacobs vallen in positieve zin op als respectievelijk Elphaba’s zus Nessarose en haar verzorger Moq, Pamela Teves heeft een mooi zichtbare rol als Madam Akaber, maar is vocaal niet altijd even sterk. Bill van Dijk laat goed zien wat de ware aard van de Tovenaar is, maar zou dat nog wat krachtiger kunnen neerzetten.

Het is handig als je op zijn minst het oorspronkelijk plot van “The Wonderful Wizard of Oz” kent, omdat je dan de verwijzingen naar dat verhaal en de personages daarin begrijpt en ook ziet dat “niets is wat het lijkt”, maar ook zonder die voorkennis is het verhaal prima te volgen. In de Nederlandse vertaling heeft Martine Bijl een aantal woordgrapjes geïntroduceerd (“Gelukwensiteerd”) die vooral Glinda erg grappig maken. Het decor is spectaculair en dat wordt versterkt door de indrukwekkende belichting, met als (letterlijk) hoogtepunt als Elphaba bij “Ik Lach om Zwaartekracht” het luchtruim kiest.

Met Wicked heeft Stage Entertainment een topproductie in huis gehaald. Deze heksen zijn waardige vaste bewoners van het mooie Circustheater, al zullen zij over een jaar toch hun bezems en luchtbellen kunnen pakken, want – zoals aangekondigd – na 365 dagen is het afgelopen met Wicked in Nederland.  Er lijkt geen twijfel over te bestaan dat iedereen in Nederland (en Vlaanderen) die ook maar een beetje van musicals houdt deze productie dan bezocht moet hebben. Wicked is namelijk heksachtig goed!

Frank