Op 28 april 2012 ging in het Amsterdamse Sofitel Legend The Grand de Nederlandse bewerking van de Broadway-musical Grand Hotel in première. De samenwerking tussen M-Lab, Joop van den Ende Theaterproducties en Sofitel Legend The Grand heeft geresulteerd in een indrukwekkende voorstelling op een zeer bijzondere locatie, met een topcast.

Grand Hotel is gebaseerd op de roman Menschen im Hotel van Vicki Baum uit 1929. In 1932 maakte MGM er een film over, met onder anderen Greta Garbo. De film werd, zonder genomineerd te zijn, bekroond met een Oscar voor Beste Film. In 1989 werd het boek bewerkt tot een twee-urige eenakter musical, met aanvullende score van de hand van Maury Yeston, bekend van Nine en Titanic. De musical speelde ruim 1000 voorstellingen op Broadway en in 1992 gedurende bijna vier maanden op het Londense West End. De Broadwayversie werd bekroond met twaalf Tony Award nominaties, waarvan er vijf verzilverd werden. Onder regie van Ursul de Geer wordt de voorstelling gespeeld in de voormalige raadzaal waar in 1966 het burgerlijk huwelijk tussen HKH Prinses Beatrix en Claus von Amsberg werd gesloten.

Grand Hotel speelt zich af in het Berlijnse Grand Hotel, tijdens het hoogtepunt van de “roaring twenties” in 1928, een jaar voor de grote beurskrach. De bomen groeien tot in de hemel en voor de crème de la crème van de samenleving bestaat het leven uit dure hotels, de beste Champagne, knipmessende bedienden en puissante rijkdom door almaar stijgende aandelenkoersen. Het hotel kent permanent verblijvende bewoners, zoals de verteller/toeschouwer Kolonel Dokter Otternslag (Boy Ooteman), een aan morfine verslaafde veteraan uit de Eerste Wereldoorlog, die elke dag aankondigt dat hij mogelijk de volgende ochtend vertrekt. Hij volgt de personages die gedurende een weekend samenkomen in het hotel en geeft toelichting aan de medetoeschouwers. Centrale figuur in het drama dat zich ontwikkelt is Felix von Gaigern (Jamai Loman), een charismatische, jonge baron. Hij weet de schijn van rijkdom op te houden, maar zit financieel volledig aan de grond en wordt achtervolgd door criminele schuldeisers. Hij schiet de sjofele boekhouder Otto Kringelein te hulp, die lijdt aan een terminale ziekte en met zijn geld uit verkochte bezittingen en levensverzekering zijn laatste dagen in het chique hotel wil slijten om eindelijk met volle teugen van het leven te genieten, voordat hij er afscheid van moet nemen. Otto heeft gewerkt voor de industrieel Hermann Preysing (Tony Neef), die ook te gast is in het hotel, wachtend op bericht over een fusie uit Boston. Zonder die fusie zal het bedrijf, Hermann incluis, te gronde gaan. Hermann maakt gebruik van de diensten van de (zwangere) typiste (Jeske van de Staak), die zichzelf de artiestennaam “Flämmchen” heeft gegeven, dromend van een carrière in Hollywood. Een grootse carrière heeft een andere gast van het hotel al achter zich; Elizaveta Grushinskaya (Trudi Klever) is een ballerina op leeftijd, die bezig is aan haar achtste afscheidstournee. Haar hoogtijdagen liggen lang achter haar, maar zijzelf en haar assistente Raffaela Ottanio (Nelleke Zitman) weigeren dat te accepteren. Onder druk van zijn schuldeisers probeert de baron de gasten hun geld of kostbaarheden afhandig te maken. De wanhoop, liefde, bedrog en misdaad culmineren in een dramatische ontknoping, die de levens van alle betrokkenen definitief verandert. Behalve het leven in Grand Hotel Berlijn, dat gaat door alsof de volgende dag niet anders is dan die ervoor.

Foto: Bob Bronshoff

Het publiek, bestaande uit maximaal 150 toeschouwers, is in V-opstelling midden in de zaal geplaatst. De meeste scènes spelen zich op het toneel aan de voorzijde af, maar ook aan de zijkanten (waar de openbare telefoons zijn) of de receptie achterin de zaal wordt gebruikt. Het publiek heeft daarmee het gevoel letterlijk middenin de ontwikkelingen te zitten, een gevoel dat wordt versterkt doordat er in één akte, zonder pauze doorgespeeld wordt. De keerzijde daarvan is dat het wel een lange zit is, vooral in scènes met wat minder vaart, zoals de dialoog tussen Grushinskaya en haar assistente. De nummers worden begeleid door een on-stage combo, dat ook de achtergrondmuziek in de lobby speelt. De prikkelende staging heeft een duidelijke meerwaarde voor de betrokkenheid van het publiek bij de ontwikkelingen, die nog versterkt wordt door een ijzersterke cast. Niet alleen topprestaties van Jamai Loman (wiens vocale kwaliteiten volledig tot hun recht komen), sterk acteerwerk van Tony Neef, Ad Knippels (die daarnaast ook uitstekend zingt), Boy Ooteman, Trudi Wever, Nelleke Zitman en Jeske van der Staak, maar ook een prachtig ensemble bestaande uit de eindejaars van het Fontys Conservatorium Tilburg, afdeling muziektheater. Exponent van deze klas is uiteraard Celinde Schoenmaker, die recentelijk werd gecast in de (hoofd)rol van Molly in de musical Ghost, maar er zitten meer aankomende musicalsterren in deze groep, die nu voor het laatst in deze samenstelling te zien is. De cast geeft ook net wat extra glans aan de score en een herkenbare menselijkheid aan de personages. Ze verbetert daarmee twee belangrijke elementen die in recensies in de oorspronkelijke Broadwayproductie werden bekritiseerd.

M-Lab en het creatieve team, onder aanvoering van regisseur Ursul de Geer, is er in geslaagd een perfecte setting te creëren voor een bijzondere productie, waarin indrukwekkende acteerprestaties, vocale hoogtepunten en een verhaal met afzonderlijke lijnen die op prachtige wijze samenkomen samengevoegd worden tot een stijlvolle voorstelling die de toeschouwer tot het laatste moment weet te boeien. Inchecken in Grand Hotel is een belevenis waar je geen spijt van krijgt!

Frank 

De fotoreportage van de première vind je in ons fotoalbum. Beelden van het eindapplaus en interviews met Jamai Loman en Celinde Schoenmaker vind je hier.