Kiss of the Spider Woman is groots in intimiteit

‘Zet twee mannen samen en ze begrijpen elkaar’, luidt een gezegde. Dat geldt niet direct voor Molina en Valentin, de twee hoofdpersonages uit Kiss of the Spider Woman. Ze worden samen in een Argentijnse cel gezet, tijdens het Junta-regime in de jaren ’70. De eerste vanwege zijn homoseksualiteit, de tweede omdat hij een Marxistische revolutionair is. Valentin moet helemaal niets hebben van Molina, die de harde realiteit van het gevangenisleven ontvlucht met theatrale fantasieën van de films uit zijn jeugd. Elke toenadering van Molina wordt resoluut door Valentin afgewezen, die daarvoor zelfs een lijn in de cel trekt om zijn grens aan te geven. De fantasiewereld van Molina is niet zijn wereld, die bestaat uit de harde realiteit van alledag, de onderdrukking door het regime, de martelingen in de gevangenis. Dat weerhoudt Molina er niet van om uitgebreid scènes uit zijn favoriete films te beschrijven, films waarin de hoofdrol wordt gespeeld door de actrice Aurora. Molina bewondert en vereert Aurora, maar is ook doodsbang voor haar, als ze de rol van Spinnenvrouw speelt. Een kus van de Spinnenvrouw betekent immers de dood. In zijn droomwereld kan Molina vluchten voor de dagelijkse vernederingen en martelingen in de gevangenis.Met zijn vlijmscherpe humor dient hij de bewakers van repliek, maar dat brengt hem ook in de problemen. Heel langzaam krijgt Valentin begrip voor Molina en bewondert hij zijn moed en standvastigheid. Hij vertelt Molina over zijn overtuigingen, maar ook over zijn vriendin, Marta. In de onmenselijke omgeving is het oprechte contact tussen de twee mannen het enige dat hen menselijk maakt; het overbrugt de verschillen tussen de revolutionair en de homoseksueel. De gevangenisdirecteur zet echter druk op Molina, om zijn medegevangene informatie te ontfutselen.

Kiss of the Spider Woman is gebaseerd op de roman van de Argentijnse schrijver Manuel Puig. Hij bewerkte het zelf tot toneelstuk, met alleen de rollen van Molina en Valentin. In 1985 kwam de gelijknamige film uit, waarmee William Hurt een Oscar kreeg voor zijn rol als Molina. In 1992 werd het bewerkt tot musical, met muziek van John Kander en Fred Ebb (bekend van Chicago en Cabaret), draaide op West End en Broadway en ontving een Laurence Olivier Award en 7 (!) Tony Awards, waaronder voor Beste Musical. OpusOne bracht het naar Nederland als openingsvoorstelling van het compleet gerenoveerde theater ‘Het Zonnehuis’ in het Amsterdamse Tuindorp. Koen van Dijk verzorgde de vertaling en regisseerde het stuk tot een intieme ‘kamermusical’, met hoofdrollen voor Alex Klaasen (Molina), René van Kooten (Valentin) en Marjolein Teepen (Aurora / Marta).

Met Kiss of the Spider Woman heeft OpusOne een kadootje gegeven aan de Nederlandse theaterwereld.

Er is een zeldzaam mooie combinatie van een goed verhaal, intieme en functionele setting, prachtige muziek en een ijzersterke uitvoering door een droomcast ontstaan. De contrasten tussen de intimiteit van de menselijke relatie binnen de kleine cel en de shownummers in de droomwereld van Molina geven een spannende afwisseling. Alex Klaasen zoekt als Molina de grens op, maar heeft die als artiest nog lang niet bereikt. Zelden werd een personage zo mooi uitgebeeld als dat van Molina; de elementen vormen een naadloos geheel, waardoor je Molina begrijpt, hem kent, hem gelooft en van hem houdt. Geen detail is overbodig, geen element ontbreekt. Als een poppenspeler bedient Alex zijn Aurora op afstand, playbackt, mimiekt en voert je mee in zijn droomwereld. Hij heeft een prachtige stem, waarmee hij elk woord, gesproken of gezongen, emotie geeft. Hij weet het theatrale personage geloofwaardig te houden en gaat nergens over the top. Met deze virtuoze prestatie is hij een zeldzaam schitterende ster, die terecht de aandacht naar zich toetrekt. De ster kan echter door zijn medespelers extra schitteren; René van Kooten overbrugt uiterst geloofwaardig de kloof die zijn personage scheidt van zijn medegevangene. In het intieme acteerwerk in de cel toont hij kwaliteiten die in de grote musicals niet zichtbaar zijn. Vocaal is hij sterk als altijd, al heeft hij minder materiaal om uit te pakken dan Alex en Marjolein. Die laatste kan nu eindelijk haar dansachtergrond combineren met vocale hoogstandjes; de lijn van het uitstekende acteerwerk in De Kleine Blonde Dood zet ze door, verbindt deze met haar vocale geweld uit We Will Rock You, maar weet de intieme sfeer van een nachtclub uit de jaren ’30 en ’40 te behouden. Zij is de Spinnenvrouw in optima forma, die ook nog eens de andere vrouwelijke rollen voor haar rekening neemt. Het moet keihard werken zijn voor haar, met alle verkledingen en klimpartijen in het decor, maar het lijkt haar moeiteloos af te gaan en ze verliest nergens de controle.

Het ensemble bestaat uit vier mannen (Roy Kullick, Bastiaan Sparnaay, Michiel de Meyer en Thomas Kuipers) die zowel cipiers als gevangenen spelen, maar ook het ‘showballet’ in de scènes met Aurora. Hun dans is sterk, geholpen door de uitstekende choreografieën van Chiara Re. Daarnaast speelt Mike Reus de rol van gevangenisdirecteur. Ze weten uitstekend het vernederende en onderdrukkende gevangenisregime uit te beelden. De vierkoppige onstage band heeft ook nog bijrollen als gevangenen. De staging benut de mogelijkheden van het theater perfect, door gebruik te maken van de zijtonelen, die in het decor zijn geïntegreerd. De cel is multifunctioneel, waardoor snelle scènewisselingen mogelijk zijn.

Met Kiss of the Spider Woman heeft OpusOne een kadootje gegeven aan de Nederlandse theaterwereld. Het is een voorstelling van zeldzame schoonheid geworden, die perfect past bij de sfeer van het vernieuwde theater Het Zonnehuis. Verwacht niet dat deze voorstelling op tournee gaat, maar voor elke theaterliefhebber is de reis naar Amsterdam-Noord meer dan de moeite waard. Wacht echter niet te lang, want op 5 juli is reeds de allerlaatste voorstelling.

Frank

Meer info en kaarten: kissofthespiderwoman.nl