Cast ‘The Color Purple’ maakt indruk, maar drama blijft achter Koninklijke première in NDSM-Loods
Een Pullitzerprijs voor het boek. Elf Oscar-nominaties voor de film. Eveneens elf Tony-nominaties voor de musical. The Color Purple heeft haar sporen wel verdiend. Elf jaar na Broadway is de musical nu in Nederland in première gegaan, voor een korte reeks in het pop-up theater in de NDSM-loods in Amsterdam, gevolgd door een tour door Nederland, volgend seizoen.
The Color Purple vertelt het verhaal van Celie, een zwarte vrouw in het begin van de vorige eeuw in de Amerikaanse staat Georgia. Op twaalfjarige leeftijd wordt ze verkracht door Alphonso, de man waarvan ze dacht dat het haar vader was. Het kind dat door hem verwekt is, laat hij “verdwijnen”. Twee jaar later gebeurt datzelfde nog een keer. Enige tijd daarna verschijnt “Mister” Albert in de winkel van Alphonso; hij is weduwnaar en zoekt een vrouw om voor hem en zijn kinderen te zorgen. Hij heeft zijn oog laten vallen op de aantrekkelijke Nettie, de zus van Celie. Alphonso weet echter een deal te maken; als hij een koe koopt, krijgt hij de “lelijke” Celie erbij. Mister gaat akkoord en Celie vertrekt uit het ouderlijk huis. In de jaren daarna wordt ze mishandeld en maakt ze lange dagen als huismeid. Ze maakt kennis met Sofia, de vrouw van haar stiefzoon Harpo en leert van haar op te komen voor haar recht. Als de zangeres Shug Avery ten tonele verschijnt, raken de twee vrouwen erg op elkaar gesteld. Celie wordt verliefd op Shug en ze krijgen een relatie. Celie durft zich te verweren tegen Albert en verlaat hem, om samen met Celie naar Memphis te gaan. Ze wordt succesvol met het verkopen van zelfgemaakte broeken, vanuit de winkel die ze inmiddels geërfd heeft. Meer en meer komt Celie tot inzicht dat ze sterk genoeg is om het leven aan te kunnen.
Voor de thematiek van The Color Purple hoef je niet diep te graven; vrouwenonderdrukking, misbruik, racisme en homoseksualiteit kenmerken het leven van Celie en haar vriendinnen. Hoewel het zich ruim honderd jaar geleden afspeelt en 35 jaar geleden werd opgetekend is het nog ontstellend actueel; in onze huidige maatschappij worden misstanden als deze nog maar door een dun laagje beschaving bedekt en zelfs dát is nog aan erosie onderhevig. De redding voor Celie is de solidariteit tussen de vrouwen en de voorbeeldfunctie die Sofia en Shug voor haar hebben. Daar kan men tegenwoordig ook nog wel een les uit leren. Je ziet daardoor in tweeëneenhalf uur het naïeve veertienjarige meisje opbloeien tot een zelfstandige, zelfbewuste en krachtige vrouw. Een minder belichte, maar daarom niet minder mooie kant van het verhaal is dat de onderdrukker (Mister) ook een ontwikkeling laat zien. Hij is als boosdoener een product van zijn afkomst, die na het vertrek van Celie door een diep dal gaat, maar er uiteindelijk ook sterker en beter uitkomt. Tegelijkertijd kan The Color Purple ook gezien worden als een aanklacht tegen het geloof. Celie ondergaat haar lot, omdat het lijden in haar leven zal worden goedgemaakt in het Hiernamaals. Wat is een relatief korte periode van lijden ten opzichte van het eeuwige geluk? Met haar toenemend zelfbewustzijn, nemen ook haar twijfels in haar geloof toe. Is God haar vergeten? Pas als ze haar leven volledig in eigen handen heeft genomen, komt ze in het reine met haar geloof.
Naomi van der Linden is overtuigend als Celie, zowel op veertienjarige leeftijd als in de dertig jaar daarna. Het vraagt acteer-technisch veel om zowel de leeftijds- als persoonlijke ontwikkeling te laten zien, maar daar slaagt ze zonder meer goed in. Edwin Jonker (Mister / Albert) heeft eveneens een dankbare rol, waar hij zijn talenten volledig in kwijt kan. Vocaal steekt vooral Ana Milva Gomes (Shug) boven iedereen uit, terwijl Jeannine La Rose als Sofia niet alleen de lachers op haar hand heeft, maar ook écht weet te raken als haar vrije geest wordt gebroken door de wapenstok van de politie. Het geeft meteen aan wat de belangrijkste makke is van deze productie; er is een overload aan dramatische elementen, maar dat weet heel vaak niet de juiste snaar te treffen. Het drama wordt té vaak afgewimpeld met een grap. Nu hielp het niet dat het premièrepubliek wel een erg lage lachdrempel had, waardoor de cast ook niet de kans kreeg veel spanning op te bouwen.
Muzikaal is het allemaal prima voor elkaar; in een mooie mix van stijlen herkennen we gospel, R&B, blues, jazz en Afrikaanse klanken. In het openingsnummer is de verstaanbaarheid in de ensemble-zang matig, maar daar is later geen sprake meer van. Het decor geeft (letterlijk) een passende omlijsting aan de voorstelling; alle scènes spelen zich af binnen een door houten kisten afgebakende ruimte, waar middels subtiele lichteffecten extra sfeer aan wordt gegeven.
Met The Color Purple heeft OpusOne wederom een aansprekende titel naar Nederland gehaald. De sterke cast maakt indruk, al blijft er vaak te weinig over van de spanningsboog.
Frank
The Color Purple speelt nog tot 15 mei in het pop-up theater in de NDSM-loods in Amsterdam. Vanaf 12 oktober wordt er drie maanden lang getoerd door Nederland.
Scène-foto: Bob Bronshoff
Een geweldige musical, die iedereen MOET zien. Ik vond het geweldig. Musical hebben wij 12 jaar terug in New York gezien en deze heeft zoveel indruk gemaakt dat we deze herinnering graag wilde herbeleven.
Decor is hier veel eenvoudiger maar hierdoor niet minder. Cast en orkest steengoed. Complimenten. Ik ga nog een keer.