Als er heden ten dage gesproken wordt over vluchtelingen, dan gaat dat vrijwel altijd over (Noord) Afrikanen. Totdat vorig jaar in het Britse Grays in een koelcontainer 39 lichamen van (naar later bleek) Vietnamese vluchtelingen worden gevonden. Het brengt in herinnering dat begin jaren ’80 in totaal 16.000 Vietnamese bootvluchtelingen in Nederland werden ontvangen. In Zuidoost Azië waren honderdduizenden mensen op de vlucht geslagen in landen als Vietnam, Laos en Cambodja, als gevolg van burgeroorlogen en de nasleep van de Vietnam-oorlog.

Al een half jaar vóór het Grays-drama had HomeMade Productions een nieuwe musical aangekondigd over de geschiedenis van een aantal van deze bootvluchtelingen. Schrijver Dick van den Heuvel verwerkt alsnog het Grays-drama als achtergrondverhaal in zijn script. De musical Vietnam ging maandag 27 januari in première in Schouwburg Het Park in Hoorn.

In Vietnam worden twee verhaallijnen met elkaar vervlochten. Het echtpaar Freek en Margot (David van den Tempel en Robin van den Heuvel) hebben hun schaapjes op het droge. Margot stelt haar huis ter beschikking voor de tijdelijke opvang van jonge mensen die hulp nodig hebben. Momenteel is dat de in Nederland geboren Lien (Charlotte Ha), een kind van Vietnamese ouders. Haar grootvader is destijds met zijn gezin Vietnam ontvlucht. Het jongste kind (Minh Vu) is dan pas twee maanden oud. Ze komen uiteindelijk in Nederland, Minh Vu groeit op en krijgt een dochter, Lien. Het verhaal van de vlucht uit Vietnam is echter niet bespreekbaar in het gezin. Lien wil het verhaal reconstrueren, met behulp van een verzameling losse aantekeningen van haar grootvader. Samen met Margot, Freek en buurmeisje Sterre (Anne Fleur du Pré) gaat ze naar Vietnam.

Afgezien van ingesproken stemmen, spelen deze vier acteurs alle rollen. Met name David van den Tempel heeft zijn handen vol met zowel zijn eigen rol als die van de grootvader van Lien. Als verteller doorbreekt hij ook regelmatig de vierde wand. Het vraagt oplettendheid van de toeschouwer, omdat niet altijd direct duidelijk is welk personage er op enig moment aan zet is. In totaal tien nummers (waarvan twee reprises) verbinden de dialogen. Scriptschrijver en regisseur Dick van den Heuvel is geen man van weinig woorden, ook in deze voorstelling niet. Met name in de tweede akte zijn een aantal dialogen van poëtische schoonheid. Het gaat echter ook wel een beetje ten koste van de vaart van Vietnam. Een leuk detail is het geschetste contrast tussen de “first-world problems” van buurmeisje Sterre en de dramatische omstandigheden van de vlucht van Lien’s familie. Gedurende de voorstelling ontvouwt zich ook de beweegreden achter Margot’s fixatie om een kind te redden. Als Lien haar verhaal compleet heeft, kunnen Freek en Margot zich ook met hun eigen verleden verzoenen.

Vietnam is geen plat amusement en vraagt zeker een oplettende bezoeker. Wat veertig jaar geleden voorpaginanieuws was, komt nu actueler dan ooit terug als intieme voorstelling.

Frank

Vietnam speelt tot 25 april 2020 in Nederlandse theaters. Meer info: www.vietnamtheater.nl