De Uitmarkt in haar huidige vorm past niet meer bij deze tijd en is aan vernieuwing toe. Dit blijkt uit onderzoek naar het bestaansrecht van de Uitmarkt dat Stichting Uitmarkt heeft laten uitvoeren onder betrokkenen uit de sector, overheden en financiers.

Een Uitmarkt op één centrale plek sluit niet meer aan bij het doel om een breed en divers kunst- en cultuuraanbod bij zoveel mogelijk mensen onder de aandacht te brengen’ is één van de slot conclusies uit het onderzoek. Ook de vorm van kraampjes en folders past niet in het digitale en duurzame tijdperk. Waar de instellingen en makers in de begindagen van de Uitmarkt, het festival hard nodig hadden hun doelgroep te bereiken, hebben zij inmiddels verschillende online middelen om dit zelf te doen. Tijd dus voor een nieuw concept.

Geen Uitmarkt op het Museumplein
Er wordt op dit moment een nieuw concept voor een cultureel weekend ontwikkeld met betrokken partijen zoals overheden, de publieke omroep, producenten, financiers en vooral met de betreffende sector. Er vindt dit jaar dus geen Uitmarkt plaats op het Museumplein met kraampjes en een hoofdpodium. De stichting presenteert eind april 2023 het vernieuwde concept voor de opening van het cultureel seizoen.

Uit het onderzoek:
Van Amsterdam naar het hele land
Om positionering en nationaal momentum te bevorderen is, volgens de meeste gesprekspartners, landelijke spreiding van belang. Een aantal steden kent een eigen seizoensopening, verder leeft de Uitmarkt in het land nauwelijks. Deelname van de grotere steden en deze op één lijn brengen is noodzakelijk om voldoende kritische massa te mobiliseren en een landelijke dekking te bevorderen. Daarbij moet ook voor eenzelfde weekend worden gekozen, om aandacht te bundelen.
Van TV tot sociale media
Het huidige TV-format kent wel een landelijk bereik en met name de musical sing a long wordt goed bekeken, ook door nieuw publiek. Een TV-format met een groot bereik wordt ook voor de toekomst als relevant gezien. Voor het gevoel van nationaal belang en voor het bereiken van een landelijk publiek speelt de media een belangrijke rol. Er wordt een grote rol en verantwoordelijkheid gezien voor de NPO, al is participatie van commerciële omroepen net zo denkbaar. TV-uitzendingen zouden vanuit verschillende of roulerende steden kunnen plaatsvinden, juist om het randstad-imago van cultuur te doorbreken. Ook moet er meer aandacht komen voor sociale media, zeker wanneer er meer focus komt op jonge en nieuwe doelgroepen.

Er liggen mooie kansen voor de Uitmarkt, blijkt ook uit het onderzoek. Er wordt door alle geïnterviewden een groot belang gehecht aan een nationaal cultuurweekend waarin we het enorme diverse culturele aanbod vieren en onder de aandacht brengen bij een brede doelgroep. Daar zijn we als stichting heel blij mee omdat dit één op één aansluit bij de ambities van de Stichting Uitmarkt: wij geloven dat het beleven van kunst en cultuur in al haar diverse vormen van groot belang is. Het verrijkt, inspireert, verbindt, verruimt je blik, verrast, ontroert, maakt blij en nog veel meer. Eén collectief moment dat dit belang bij de samenleving onder de aandacht brengt, is goed voor de gehele sector.’ Aldus Stichting Uitmarkt.

Coronapandemie
De ambitie tot vernieuwing bestond al na de 2019 editie. Door de uitbraak van de coronapandemie en de moeilijke start in 2022 was het echter niet mogelijk dit proces mét de sector eerder op te starten. Daarnaast heeft de Uitmarkt, net zoals veel andere gratis toegankelijke festivals zoals bevrijdingsfestivals, te kampen met financiële uitdagingen.