Het theater ontwaakt met ‘Spring Awakening’ De eerste post-pandemische première
Bevrijd van beklemmende maatregelen en een ziekmakende pandemie, ontwaakt het theaterleven. Overal bloeien nieuwe producties op, ideeën schieten wortel in voedzame bodems. Een optimistische vooruitblik op een prachtige zomer, “Mooier dan ooit”. Opvallend veel paralellen met de eerste post-pandemische première, die vrijdag 25 juni plaatsvond in het nieuw geopende DeLaMar-West. Dit theater, waar voorheen Circus Elleboog gevestigd was, biedt onder andere onderdak aan de Stichting MusicalMakers, de ontwikkel-instelling voor nieuwe musicals, maar ook andere culturele organisaties kunnen gebruik maken van deze locatie. In dit geval is het OpusOne, dat de musical Spring Awakening na tien jaar terughaalt naar Nederland.
Saillant detail: Spring Awakening wordt geregisseerd door Koen van Dijk, die twee jaar geleden zijn poging om M-Lab nieuw leven in te blazen geblokkeerd zag door de subsidieverlening aan de nieuwe speler MusicalMakers. Nu beiden werkzaam in hetzelfde pand. Wie durft nog te zeggen dat theater niet verbindt?
De musical is inmiddels voor veel theaterliefhebbers geen onbekende meer. Niet omdat het gebaseerd is op een boek dat 130 jaar geleden verscheen, maar omdat de musical die er in 2006 van gemaakt is, inmiddels al diverse keren in de Nederlandse theaters is gebracht. De M-Lab versie uit 2011, met o.a. Ton Sieben, Michelle van de Ven, Bart van Veldhoven, Desi van Doeveren en Martijn Vogel (maar ook: Ad Knippels) is wellicht het meest bekend gebleven. Er zijn echter ook semiprofessionele uitvoeringen geweest, onder andere door Het Nieuwe Theater (Eindhoven) in 2016 en van Richter Theaterproducties in Den Bosch in 2017.
Helaas is de thematiek van Spring Awakening de afgelopen jaren alleen maar actueler geworden. Niet dat onze schooljeugd nog met lijfstraffen wordt gemaand tot betere prestaties, maar de vrijheid om zich seksueel en emotioneel te verkennen en te ontwikkelen en het recht op beslissing over het eigen lichaam staan onder druk. En dan hebben we nog niet eens over de toenemende verstikking door religieuze keurslijven.
De puriteinse maatschappelijke normen in het einde van de negentiende eeuw wilde elk gevoel uit de hormonale pubers verdrijven. De hormonenbommen moeten echter tot explosie komen, seksuele experimenten, ja zelfs pijn of de dood bevrijdt je van de verstikkende doofheid die het gevolg was van de verkrampte maatschappij.
Door het produceren van Spring Awakening geeft OpusOne een groep jonge theatermakers een unieke kans om zich tijdens of vlak na hun opleiding verder te professionaliseren. De jonge cast, bijgestaan door “oude rotten” Ad Knippels en Wieneke Remmers, pakt deze kans met beide handen aan. Met name Juul van de Laar (als de neurotische Moritz), Dave Rijnders (de “intellectuele” Melchior), Sterre Verschoor (de naïef-nieuwsgierige Wendla) en Aniek Venhoeven (de door haar ouders verstoten Ilse) laten in hun rol zien over zeer grote kwaliteiten te beschikken. Het stuk wordt overtuigend gebracht, met veel inleving en krachtige vocalen. De verstaanbaarheid laat af en toe te wensen over, hetgeen (deels?) wordt veroorzaakt door de beperkte akoestiek. Naast de uitstekende prestaties van de jonge cast mag ook het optreden van Ad Knippels en Wieneke Remmers, die alle volwassen rollen voor hun rekening nemen, niet onvermeld blijven. Ad speelt onder andere een duivelse schoolmeester, die er een sardonisch genoegen in schept zijn leerlingen te drillen en te vernederen. Wieneke speelt naast de moederrollen en Frau Knuppeldick (de assistent van schoolhoofd Herr Knochenbruch) ook een zeer overtuigende pianolerares, Frau Großebüstenhalter, het lustobject in de erotische dromen van haar pupil.
Je mag Spring Awakening een geslaagde opening van het nieuwe DeLaMar West noemen. Het vlakkevloertheater (met – zonder maatregelen – ca. 165 zitplaatsen) zal de komende jaren nog veel vaker mooie, kleine producties huisvesten. Het is de bedoeling dat Spring Awakening na deze succesvolle run (want al geheel uitverkocht) in een later stadium door Nederland gaat reizen. Op elke termijn dat is, is nog niet bekend.
Frank
Scènefoto’s: Neeltje Knaap