Er zijn momenten in de tijd die universeel herkenbaar zijn, waarbij iedereen weet waar hij of zij was toen het gebeurde, hoe zij zich voelden en wat het betekend heeft. Voor de ouderen is dat de moord op JFK in 1963, voor dertigers en ouder zijn dat de aanslagen van 11 september 2001. Over 20 jaar is het ongetwijfeld het moment van lockdown. De vraag is of er dan over de pandemie net zo’n mooie musical gemaakt kan worden als over 9/11.

Come From Away speelt zich af gedurende vijf dagen na de aanslagen. Je zou het niet verwachten met het onderwerp, maar de voorstelling draait niet voornamelijk om angst of woede, maar om naastenliefde, begrip en vriendschap.

Toen duidelijk werd dat vliegtuigen gebruikt werden voor terroristische aanslagen werd het gehele vliegverkeer in de USA stilgelegd. Vliegtuigen werden gedwongen te landen, vaak op Canadese bodem. In totaal 38 vliegtuigen werden omgeleid naar Gander International Airport (op het Canadese eiland Newfoundland), ooit het grootste vliegveld ter wereld, maar door de steeds toenemende actieradius van moderne vliegtuigen grotendeels in onbruik geraakt. Het naastgelegen dorpje Gander werd de opvanglocatie van de 7.000 gestrande passagiers, afkomstig uit veel verschillende landen. Hoewel eilandbewoners in algemene zin gezien worden als gesloten, ontvangen zij de passagiers met open armen, in hun school, sporthal en woningen.

De musical vertelt het verhaal van enkele van deze bewoners en passagiers. Het meest opvallende is dat de acteurs zowel een rol als eilandbewoner als die van passagier spelen, daarbij steeds wisselend van personage. Er zijn geen changementen van grote decorstukken, alle scènes spelen zich af binnen een groot houten decor, met enkele houten kubussen als rekwisiet. Ze vormen daarmee vliegtuigstoelen, telefooncellen, een bar, etc. De kostuums zijn vrijwel zonder uitzondering normale kleding, waarbij het verschil tussen een eilandbewoner en een passagier in kleine details als een pet of jasje zit.

Het vraagt veel van de cast om een indringend verhaal als dit met zo weinig steun en zoveel wisselingen van personage te kunnen spelen, zeker omdat dit in één ruk doorgaat, zonder pauze. Hoewel dit een voorstelling zonder echte hoofdrolspelers is, bestaat de cast vrijwel uitsluitend uit spelers die op dat niveau presteren. Het appelleert sterk aan hun spelkwaliteiten, maar ze slagen daar met vlag en wimpel voor. Ze worden daarbij begeleid door een on-stage live band, die de vaak luchtige en vrolijke muziek uitstekend overbrengt.

Het verhaal van Come From Away wordt verteld door 12 spelers op toneel, maar de boodschap is feitelijk gestoeld op 7.000 verhalen, van evenzoveel gestrande passagiers. Een boodschap van barmhartigheid, saamhorigheid, gemeenschapszin en inclusiviteit. Het was actueel toen de musical op Broadway ging spelen, toevallig samenvallend met de travel-ban door de nieuwbakken president Trump, waarbij reizigers uit een aantal Islamitische landen de toegang tot de USA werd ontzegd. Het is actueel nu, in een tijd van polarisatie en verharding. We kunnen nog steeds wat leren van die gekke eilandbewoners, met hun groot hart.

Frank

Come From Away speelt tot 6 juni 2022 in Nederlandse theaters. Meer info en speellijst: www.comefromawaydemusical.nl

---